Fıtıklaşmış Disk (Disk Hernisi) Nedir?

Fıtıklaşmış bir disk, kaymış, yırtılmış veya şişkin bir disk olarak da bilinir. Boyun, sırt ve bacak ağrılarının en yaygın nedenlerinden biridir. Çoğu zaman, fıtıklaşmış diskler kendi kendine veya basit yöntemlerle iyileşmesine rağmen bazen de sürekli, ısrarcı, uzun süre geçmeyen ağrılara sebep olup yaşam kalitesini ciddi oranda etkileyebilmektedir.

Fıtıklaşmış Disk (Disk Hernisi) Nasıl Oluşur?

Fıtık (disk hernisi), omurga boyunca herhangi bir seviyede oluşabilecek bir patolojidir. Omurlar arasındaki disk yapılar, daha sert, lastiksi bir dış kısıma (annulus) ve yumuşak, jöle benzeri bir merkeze (nucleus) sahiptir. Fıtıklaşmış bir disk, çekirdeğin (nucleus) bir kısmının halkadaki (annulus) bir yırtıktan dışarı doğru itilmesi ile meydana gelir.

Fıtıklaşmış Disk (Disk Hernisi) Nedenleri

• Yaşlanma
• Aşırı kilo
• Tekrarlı yanlış hareketler
• Taşıyabileceğinin üzerinde ağırlık kaldırma
• Uzun süre aynı pozisyonda oturma

Bel Fıtığı (Lumbal Disk Hernisi) Nedir?

Fıtıklaşmış bir disk, omurga boyunca çoğunlukla bel bölgesinde meydana gelir. Bel ağrısının yanı sıra bacak ağrısı veya siyatiğin en yaygın nedenlerinden biridir. İnsanların %60 ila %80’i hayatlarının bir döneminde bel ağrısı yaşar. Bu ağrıların bir kısmı bel fıtığından kaynaklanır.

Bel Fıtığı (Lumbal Disk Hernisi) Nedenleri

Fıtıklaşmış bir disk, çoğunlukla omurgadaki doğal, yaşa bağlı aşınma ve yıpranmanın sonucu olarak ortaya çıkabilir. Çocuklarda ve genç erişkinlerde diskler yüksek su içeriğine sahiptir. İnsanlar yaşlandıkça disklerdeki su içeriği azalır ve diskler daha az esnek hale gelir. Diskler küçülmeye başlar ve omurlar arasındaki boşluklar daralır. Bu normal yaşlanma süreci, diskleri herniasyona daha yatkın hale getirir. Düşme gibi travmatik bir olay da bel fıtığına neden olabilir.

Bel Fıtığı (Lumbal Disk Hernisi) Belirtileri

Bel fıtığı semptomları, sorunun omurganın neresinde olduğuna bağlı olarak değişir. Fakat genellikle bel ve bacağa yayılan ağrı en sık görülen semptomlardır.  Bunların yanında kas zayıflığı, kas spazmı, his kaybı, uyuşma, karıncalanma veya batma hissi gibi semptomlarda görülebilmektedir.

Boyun Fıtığı (Servikal Disk Hernisi) Belirtileri

• Kürek kemiklerinin yakınında veya arasında ağrı
• Omuza, kola, bazen de ele ve parmaklara yayılan ağrı
• Özellikle sırtta ve boynun yanlarında ağrı
• Boynun bükülmesi veya döndürülmesi ile artan ağrı
• Kollarda uyuşma veya karıncalanma.

Fıtık (Disk Hernisi) Nasıl Teşhis Edilir?

Sağlık uzmanının ağrı, kas kuvveti, refleks ve duyu değerlendirmelerini içeren kapsamlı fizik muayenesi ve özel testlere ek olarak aşağıdaki testler de istenebilir:

• Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Fıtık olduğundan şüphelenilen bir disk için en yaygın ve doğru görüntüleme testi MRI’dır .
• Röntgen: Röntgen, sırt veya boyun ağrısının diğer nedenlerini (kırık vb.) ortadan kaldırmaya yardımcı olur.
• Bilgisayarlı tomografi (BT): BT, omurganın kemik yapılarını ve disk yapılarını gösterir.
• Miyelogram: Bir miyelogram, CT taraması için X-ışını rehberliği kullanılarak omurgaya bir boya enjeksiyonunu içerir. Boya, spinal kanalın daralmasını ( spinal stenoz) ve fıtıklaşmış diskin yerini ortaya çıkarabilir.
• Elektromiyogram (EMG): Bu test, çeşitli kaslara küçük iğneler yerleştirmeyi ve sinirlerinizin işlevini değerlendirmeyi içerir. Bir EMG, fıtıklaşmış bir diskin hangi siniri etkilediğini belirlemeye yardımcı olur.

Fıtık (Disk Hernisi) Nasıl Tedavi Edilir?

Fıtığın varlığı fizik muayene ve manyetik rezonans görüntüleme (MR) ile belirlendikten sonra hastanın durumuna göre tedaviye kararı verilir. Hastanın klinik durumu ve semptomlarına göre fizyoterapist tarafından düzenlenen tedavi programı; sinirler üzerindeki baskıyı ve semptomları hafifletmeye yönelik egzersiz ve farklı fizik tedavi uygulamalarını, manuel terapi uygulamalarını, ağrı ve ödem kontrolüne yönelik elektroterapi uygulamalarını içerir.